“Van goddelozen komt goddeloosheid”

Afgelopen zondag lazen we tijdens de dienst opnieuw uit 1 Samuël, dit keer hoofdstuk 24. Een zeer inspirerend hoofdstuk waar zulke mooie lessen in verscholen zitten. 

In dit hoofdstuk kreeg David eindelijk de kans om Saul te doden. David had zich in een grot verstopt met zijn mannen, dezelfde grot waar Saul ging schuilen, niet wetende dat David daar ook was.

“Grijp uw kans!’ fluisterden Davids mannen hem toe. ‘Dit is de dag waarover God sprak, toen Hij zei: “Ik zal Saul aan u uitleveren zodat u met hem kunt doen wat u wilt!” David sloop daarop naar voren en sneed een stuk uit de onderkant van Sauls mantel! Maar zodra hij dat had gedaan, begon zijn hart te bonzen en zei hij tegen zijn mannen: ‘Dat had ik eigenlijk niet moeten doen, het is een grote zonde de koning die God heeft uitgekozen, op enige manier aan te vallen.’ 1 Samuël 24:5-6

David komt in een situatie waarin hij mag doen wat hij wilt. De keuze die hij op dat moment maakt mag hij helemaal zelf weten. Maar wat betekent dit dan eigenlijk? Wat gaat hij dan eigenlijk doen? Waar zal hij zijn keuze op baseren? Je leest in dit hoofdstuk dat hij in de eerste instantie geneigd is om direct uit te voeren wat zijn mannen van hem verwachten, ze zeggen tegen David dat hij nu eindelijk de kans moet grijpen om Saul te doden. Maar als je verder leest, realiseert hij zich iets: dit is niet wat hij wilt als hij Gods woord wil blijven volgen.

“De Here zal tussen ons beslissen. Misschien zal Hij u doden om wat u mij probeert aan te doen, maar ik zal u nooit het minste kwaad doen. Het oude spreekwoord zegt: “Van goddelozen komt goddeloosheid,” maar ondanks uw goddeloosheid zal ik u met geen vinger aanraken.” 1 Samuël 24:13-14

Dagelijks komen wij in deze tijd voor verschillende keuzes te staan. Soms keuzes over kleine dingen en soms grote belangrijke keuzes. Zo vaak komen we in de verleiding om onze keuze te baseren op de verwachting die andere mensen van ons hebben. We hebben allemaal in ons leven weleens een situatie meegemaakt waarin we het gevoel hebben dat ons onrecht wordt aangedaan. Mensen doen onaardig, mensen zijn niet eerlijk, mensen liegen. De verwachting is dan dat we hetzelfde terugdoen. Hoe vaak ik wel niet hoor: ‘Als zij het doen, doe ik het ook’, ‘als anderen niet aardig tegen mij zijn, doe ik ook niet aardig terug’, ‘als een ander niet eerlijk is, ga ik ook niet eerlijk zijn, waarom zou ik’. Alleen al in de opvoeding van onze kinderen komt die zin ongeveer dagelijks voor. Maar ik zie volwassen mensen precies hetzelfde doen, ook ik weet hoe verleidelijk het is om op die manier mijn keuzes te baseren. Wanneer iemand mij onrecht aandoet, doet dat mij pijn. Iemand kwetst mij en vanuit mijn menselijk instinct wil ik dan de ander ook pijn doen. Het probleem is alleen dat je op die manier eigenlijk nooit rechtvaardigheid krijgt. Als ik naar alle uitdagingen op deze wereld kijk, zie ik precies dit gebeuren, we reageren op onrecht met onrecht.

David laat in dit hoofdstuk zien dat we deze cyclus kunnen doorbreken door je keuze te baseren op Gods plan. Hij laat zien dat hij de weg van God wil volgen, elk oordeel op andermans gedrag dan ook aan God wil overlaten en niet zelf dat oordeel wilt vellen. Wow, wat een krachtige beslissing, wetende dat David een mens is en in de kern na alles wat er gebeurd is echt wel boos op Saul moet zijn geweest. Zijn mannen zouden snappen als David Saul wat zou aandoen, zelfs trots zijn! En toch is David vastbesloten, hij laat het oordeel aan God over en heeft vertrouwen dat God uiteindelijk voor rechtvaardigheid zorgt:

“De Here zal beoordelen wie van ons gelijk heeft en degene die schuldig is, zal Hij straffen. Hij is mijn verdediger en Hij zal mij uit uw macht bevrijden!’ 1 Samuël 24:16

Pastor Shelton legt uit dat David uiteindelijk deze beslissing neemt op een belangrijke plek, namelijk in de grot. In de grot, daar waar eigenlijk niemand ziet welke keuze hij zal maken, de plek waar hij niet aan iemand z’n verwachtingen hoeft te voldoen, juist dat is de plek waar je laat zien wie je echt bent, wat jouw karakter is. Ben je iemand die zich laat leiden door de verwachting van de ander? Ben je iemand die zich laat leiden door je emoties die de ander in jou naar boven brengt? Of ben je iemand die zich laat leiden door God? In de grot, wanneer niemand het ziet, worden vaak de belangrijkste keuzes gemaakt. Juist hier is vaak alleen God getuige van de beslissing die je maakt.

De reden waarom ik dit stuk in de Bijbel zo mooi vind, is omdat ik al van jongs af aan iemand ben die gevoelig is voor verwachtingen van anderen. Ik zag iedereen keuzes maken en gedrag vertonen, simpelweg omdat dit van hen verwacht werd. Ik had eigenlijk al heel snel de neiging om mij daartegen te verzetten. Ik wilde niet reageren zoals er van mij verwacht werd, dus ik deed vaak precies het tegenovergestelde. Als iedereen naar links ging, ging ik naar rechts. Als iedereen A zei, zei ik B. Maar wat betekende B eigenlijk? En was dit wel wat ik wilde? Ik kwam erachter dat ik niet deed wat ik wilde, maar simpelweg precies deed wat er niet van mij verwacht werd. Uiteindelijk liet ik mijn keuzes en besluiten net zo goed afhangen van andere mensen, in plaats van luisteren naar mijn eigen hart. Ik besloot daarom jaren geleden om mijn besluit niet meer te laten afhangen van de buitenwereld, maar te leren wie ik echt was als persoon en door de jaren heen heb ik daarom mijn eigen basiswaarden ontdekt, in het kort zijn dit (zelf)vertrouwen, liefde, gelijkwaardigheid, verbinding en (eigen) verantwoordelijkheid. Ik heb ontdekt dat iedere keus die ik maak in mijn leven, deze 5 basiswaarden moet bezitten. Het lijkt misschien vanzelfsprekend om deze waarden vast te houden, maar in de praktijk moet ik daar echt heel hard mijn best voor doen. Hoe makkelijk is het om plezier of ontspanning boven verantwoordelijkheid te stellen? En hoe makkelijk is het om geld boven gelijkwaardigheid te stellen? Hoe makkelijk is het om mijn emoties boven verbinding te stellen? Gelukkig weet ik dat de liefde van God mij helpt om deze basiswaarden altijd vast te houden, juist omdat hij Jezus op aarde heeft gebracht om als voorbeeld te nemen, en de Heilige Geest mij helpt om mij de juiste weg te wijzen. En God vergeeft mij ook wanneer ik een keer de mist in ga, en zal mij weer een nieuwe kans geven het opnieuw te doen.

Mijn basiswaarden en mijn vertrouwen in God kan ik alleen vasthouden, als ik in gesprek met Hem blijf, en mij soms afzonder om Hem goed te horen, in mijn eigen grot, waar geen andere mensen zijn en alleen God mijn getuige is in de keuzes die ik maak. Hier doe ik de inspiratie op, hier leer ik de keuzes te maken zonder dat de verwachtingen die andere mensen van mij hebben.

En uiteindelijk is mijn uitdaging om dit vast te houden buiten de grot, met alle mensen om mij heen. Wat doe ik als ik naar buiten loop? Wat doe ik als alle mensen kijken? Welke keuze maak ik op mijn werk, waar er geroddeld wordt over iedereen? Welke keuzes maak ik met mijn vrienden als iemand iets zegt waar ik het niet mee eens ben? Welke keuzes maak ik in de winkel, wanneer iemand voordringt? Welke keuzes maak ik in mijn familie, waar we soms vastzitten in oude patronen?

Ik neem graag het voorbeeld aan David, en vertrouw op het oordeel van God, en besluit zelf niet te oordelen over de ander. Het enige waar ik mijn aandacht op hoef te richten is op de keuzes die ik maak, en of deze één van mijn basiswaarden in de weg staan.

Hoe doe jij dit? In een wereld waarin we eigenlijk de vrijheid hebben om alles te doen wat we zelf willen, welke keuzes maak jij? En volg je de verwachtingen van de ander? Volg je je emoties? Of volg je God?